Kendi kendini şarj edebilen araçlar için ilerlemeler olsa da bunun başlangıç kademesinde olduğunu söylemek lazım. Teknoloji yetersizliğinin yanı sıra natürel ki yapılmayan yatırımlar ve destekleyecek altyapının olmaması da sorun.
Tüm bunlara değinmeden evvel alışılmış ki öncelikle elektrikli araçların neden kendi kendini şarj edemediğini teknik ayrıntıları ile ele alacağız.
Geleneksel otomobillerde aküler kendi kendini nasıl şarj ediyor?
Geleneksel araçlarda kullanılan aküler, motor çalışırken alternatör ismi verilen bir bileşen tarafından şarj ediliyor. Alternatör, aracın motorunun mekanik gücünü elektrik gücüne çevirerek aküyü şarj ediyor.
Bu sistem, araç çalışırken akünün daima dolu kalmasını sağlıyor ve elektrikli bileşenlerin gereksinimi olan enerjiyi karşılıyor. Lakin yeniden de bu düzenek, kolay bir güç dönüşüm sürecinden ibaret ve akünün yalnızca sınırlı bir güç kapasitesi var.
Peki elektrikli araçların şarj sistemleri nasıl?
Elektrikli araçlar, güçlerini büsbütün bataryalardan alıyorlar ve bu bataryaların şarj edilmesi için harici bir elektrik kaynağına muhtaçlık duyuyorlar. Elektrikli otomobiller, klâsik otomobillerin tersine, yüksek kapasiteli bataryalar kullanıyor ve bu bataryaların şarj edilmesi, alternatör kullanılarak sağlanan güçle mümkün değil.
Bunun nedeni, elektrikli araç bataryalarının çok daha büyük güç depolama kapasitesine sahip olması ve alternatörlerin üretebileceği enerjinin bu muhtaçlığı karşılamak için yetersiz kalması.
Gelelim asıl sorumuza: Elektrikli araçlar neden kendi kendilerini şarj edemiyorlar?
Elektrikli araçlar regeneratif frenleme teknolojisini kullanıyor. Bu teknoloji, aracın suratını azaltırken ortaya çıkan enerjiyi yakalayıp bataryayı şarj etmek için kullanıyor. Metot de bataryayı büsbütün şarj etmek için kâfi değil; yalnızca bataryanın menzilini bir ölçü artırıyor.
Elektrikli araçların kendilerini şarj edememesinin bir öbür nedeni de güç verimliliği ve fizik yasaları. Gücün korunumu yasası gereği, bir güç formundan başkasına dönüşüm sırasında birtakım güç kayıpları yaşanır. Bu nedenle, aracın kendi hareketi sırasında ürettiği enerjiyi kullanarak bataryaları şarj etmek, güç kayıpları nedeniyle verimsiz olurdu.
Araçlara takılan güneş panellerinin üretebildiği elektrik de yalnızca araç hareket hâlinde iken işe yarıyor. Panel yüzeylerinin küçük olmasından ötürü da büyük ölçüde güç üretmek çok sıkıntı. Her saatlik şarj için 12 km menzil sağladığı düşünüldüğünde de bu lakin kısa seyahatler için faydalı olabilir yani uzun yollar da güneş panelleri de işe yaramayacaktır.
Elektrikli arabaların kendi kendini şarj etmesinin bir yolu var mı?
Elektrikli arabaların kendi kendini şarj etmesi için natürel ki teoriler ve denemeler var. Kablosuz şarj etme bunlardan biri. Elektrikli otomobiller da birebir akıllı telefonlar üzere lityum iyon pil kullanıyor yani bu da kablosuz şarj demek. Aygıtlar, bir yola yahut garaja kurulabilir ve araç kendi kendini şarj edebilir lakin bu teknolojinin de ne vakit hayatımıza tam manasıyla geleceği bilinmez.
Jeneratör yahut alternatörlerin tekerleklere bağlanması da bir öteki sistem. Rüzgâr türbini de araçlara güç sağlayarak şarj etmelerini sağlayacak fakat bunun da birtakım handikapları var. Kıymetli olması öncelikli sebepler ortasında. Ayrıyeten aslında elektrikli araç pilleri aracın yükünü arttırıyorken bir de eklenecek jeneratör durumu daha da berbata götürebilir.
Mevcut teknolojik gelişmeler ve altyapı iyileştirmelerini düşündüğümüzde bu aslında büyük bir sorun değil.
Elektrikli araçların kendi kendini şarj edememesi, birtakım kullanıcılar için kıymetli bir sonluluk üzere görünse de bu durumun pratikteki tesiri, mevcut teknolojik gelişmeler ve altyapı iyileştirmeleri göz önünde bulundurulduğunda, beklenenden daha az sorun teşkil ediyor.
Elektrikli araçların güç gereksinimleri, yüksek kapasiteli bataryalar ve gelişmiş şarj altyapıları ile karşılanmakta. Böylelikle kullanıcıların büyük çoğunluğu için günlük kullanım ve menzil gereksinimleri rahatlıkla sağlanabilmekte. Bilhassa kent içi kullanımda, elektrikli araçlar birçok kullanıcı için epeyce tesirli bir tahlil sunuyor.
Şarj altyapısının daima geliştirilmesi, hızlı şarj istasyonlarının sayısının artması ve konutta şarj imkânlarının kolaylaştırılması sayesinde elektrikli araç sahiplerinin menzil derdi giderek azalıyor.
Regeneratif frenleme üzere teknolojiler de araçların hareket hâlindeyken bile enerji geri kazanımı yaparak menzillerini uzatmalarına imkan tanıyor. Bu gelişmeler, elektrikli araçların kendi kendini şarj edememe meselesini büyük ölçüde hafifletiyor.
Ancak uzun seyahatler ve şarj istasyonlarının yetersiz olduğu bölgelerde, bu durum kimi zorluklara yol açabiliyor. Bu nedenle, elektrikli araç sanayisi ve hükümetler, şarj altyapısını daha da genişleterek ve elektrikli araç teknolojisini geliştirerek bu potansiyel manileri aşmak için çalışmalarını sürdürüyor.
Elektrikli araçların bu sisteme sahip olması tıpkı vakitte daha fazla güç de gerektirecekti.
Geleneksel araç akülerinin kendilerini şarj edebilme kapasitesi ve elektrikli araçların bu özelliğe sahip olmamaları, kullanılan teknoloji ve güç muhtaçlıkları ortasındaki temel farklardan kaynaklanıyor.
Elektrikli araçların yüksek kapasiteli bataryalarının şarj edilmesi, daha fazla güç gerektiriyor ve bu enerjiyi sağlayacak bir sistem şu anki teknoloji ile mümkün değil. Lakin teknoloji ilerledikçe ve yenilikçi tahliller geliştirildikçe, tahminen de bir gün elektrikli araçlar da kendilerini daha faal bir halde şarj edebilir hâle geleceklerdir.
Bu süreçte, elektrikli araçların menzilini ve kullanım kolaylığını artıracak yeniliklerin devam edeceğini görmek heyecan verici.
Elektrikli araçlar hakkında daha fazlası için: