Her cinsten vızıltı ve cıvıltı, tıpkı orman havasını dolduran seslerin hepsi üzere, Dünya’nın sularına da nüfuz ediyor. Ve çoğumuzun ihtimal vermesek de su altındaki seslerin birden fazla aslında balıklardan kaynaklanıyor.
Balıkların da ses çıkardığı uzun vakittir bilinen bir gerçek olsa da, balık sesleri şimdiye kadar daima nadir görülen tuhaflıklar olarak algılanmıştı; lakin yeni yapılan bir araştırma sonucunda işin aslının çok daha farklı olduğu ortaya çıktı. Balıkların da başka canlılar üzere tertipli sesler çıkardığını ve bunun uzun yıllardır -yüz milyonlarca- olan bir durum olduğunu öne süren araştırmada, kimi balıkların sesleri de kaydedildi.
Balıklar da kuşlar üzere koro biçiminde ses çıkarıp müzik söylüyor
Yakın vakte kadar balıkların bağlantı kurmak için seslerini kullanmaktansa renk sinyalleri, vücut lisanı ve elektrik dahil olmak üzere başka irtibat yöntemlerine başvurduğu varsayılmaktaydı. Lakin son araştırmalar balıkların yalnızca irtibat için seslerini kullanmadığını, seslerini sistemli olarak kullanmanın yanında tıpkı kuşlar üzere şafak ve alacakaranlık vaktinde koro halinde ses çıkardıklarını gösterdi.
Porichthys notatus balığının çıkardığı ses
Konuya dair konuşan Cornell Üniversitesi’nden evrimci nörobilimci Andrew Bass, kolayca duyulamadıkları ve görülemedikleri için balıkların da konuşabildiği gerçeğinin yıllardır gözden kaçmış olduğunu; su altı akustik biliminin bu sebeple balıklardansa balina ve yunusların çıkardığı seslere odaklandığını söz etti.
Holocentrus rufus balığının sesi
Anatomik tanımlamaları, ses kayıtlarını ve hatta ses kayıtlarının kayıtlarını inceleyen Cornell Üniversitesi’nden ekolojist Aaron Rice ve meslektaşları, ışın yüzgeçli (Actinopterygii) balık kümesinin bu sesleri ses telleri olmadan çıkarmasına müsaade veren birkaç fizyolojik özellik belirledi. Syfy Wire’a konuşa Rice, “Dişlerini gıcırdatabilirler yahut suda hareket sesi çıkarabilirler, “ şeklinde kaydetti. Öte yandan 175 balık ailesinin üçte ikisinin sesle irtibat kurduğu keşfedildi. Bu sayının daha evvel 175 balık ailesinin beşte biri olduğu düşünülmekteydi. Yapılan tahliller ise balıklardaki sesli bağlantının en az 33 kere evrimleşmiş olabileceği istikametinde.
Balıklar, omurgalı kara hayvanları kadar uzun bir müddettir ses ile irtibat kuruyor
Dahası araştırma, balık lisanının bundan yaklaşık 155 milyon yıl evvel, yani omurgalı kara hayvanlarının birinci ses çıkarmaya başlayacak halde evrimleştiğini gösteren delillerin olduğu vakitlerde ortaya çıktığını gösteriyor. Buna nazaran takım, elde ettikleri sonuçların balıklardaki ses davranışlarının epeyce eski olduğunu takviyeler nitelikte olduğunu kaydediyor.
Araştırmada kimi balık kümelerinin başkalarından daha geveze olduğu; bunlar ortasında ise karakurbağası ve yayın balığının öne çıktığı belirtiliyor. Bununla birlikte Rice ve takımı, konuşabildiklerini tespit ettikleri balık tipleri dışındaki balıkların da konuşabilmesinin mümkün olduğunu; yalnızca öteki kümeleri duyacak kadar dinlememiş olabileceklerini söz ediyor.
Balıkların ne hakkında konuştuklarına gelecek olursak: Öteki tüm hayvanlar üzere muhtemelen balıklar da seslerini yemek bulmak, tehlike ihtarları yapmak, bölgesel tartışmalar üzere toplumsal olayları konuşmak ve cinsel bağ için kullanıyor. Hatta son vakitlerde kimi araştırmacılar, balıkları canlandırıcı mercan resiflerine geri çağırmak için su altı siren davetleri olarak balık şarkılarını kullanmayı deniyor.