Dünyanın en varlıklı insanı Elon Musk, 2020 yılının ağustos ayında sahibi olduğu Neuralink isimli şirket tarafından geliştirilen ‘beyin çipi’ni tanıtmıştı. İnsan beynine implante edilebilen beyin-bilgisayar arayüzleri geliştiren şirket, v.09 cihazı ile insanlığın geleceği için ‘çığır açıcı’ gelişmelere ön ayak olmayı ve birçok tıbbi bahse tahlil getirebilmeyi umuyor.
2021 başlarında aygıtın bir maymun üzerinde de başarılı olduğu belirtilen aygıt hakkında geçtiğimiz günlerde yeni gelişmeler yaşanmıştı. Bizim de sizlere aktardığımız bu haberde şirketin, beşerli deneyleri yürütecek uzmanlar için iş ilanı açtığı belirtilmiş ve klinik deneylerin yakında başlayabileceği aktarılmıştı. Lakin birçok bilim insanı, Musk’ın bu planı ile ilgili endişelerini lisana getirmeye başladı.
‘Teknoloji hakkında gereğince açıklama yok’
Gelen haberlere nazaran birtakım bilim insanları, Musk’ın insan beynine çip yerleştirme amaçları konusunda kaygılı. Uzmanlar, deneylere katılacak olan iştirakçilerin için bu usul teknolojilerin değerli riskler doğurabileceğini düşünüyor. Wiconsin-Madison Üniversitesi’nden Dr. Karola Kreitmair de bu insanlardan biri.
Kreitmeir çip ile ilgili yaptığı açıklamalarda, “Bu tıp bir teknolojinin kullanılabilir hâle gelmesi sonucunda oluşabilecek tesirler hakkında yeterli kamuoyu söylemi olduğunu düşünmüyorum. Kâr maksadı güden şirketlerin bu biçim gayeleri konusunda biraz şüpheliyim. Umarım nitekim insanlara yardım etmek istiyorlardır” ifadelerine yer vererek fikirlerini aktardı.
‘Ticari yararlar için sömürülebilir’
Neuralink’in emeli felç üzere nörolojik hastalıkların üstesinden gelebilen bir teknolojiyi insanlığa sunmak. Lakin Elon Musk, bu teknolojinin çok daha ileri düzeye ulaşabileceğini ve makineler tarafından geride bırakılmamak için beşerler ve yapay zekâ ortasında ‘ortak bir yaşam’ oluşturulabilmesini umuyor.
Uzmanlar da Neuralink’in bu emelleri konusunda başlarında soru işaretleri olduğunu aktarıyor. New York’ta bulunan SUNY Upstate Üniversitesi’nden Dr. Syd Johnson da bu maksatlar ile ilgili, “Eğer nitekim felçli bireyler için geliştirilmesi isteniyorsa, pazarın çok küçük olduğu, fiyatların da pahalı olduğu unutulmamalıdır. Bu üslup niş eserler, ticari çıkarlar için sömürülüp kullanılma riskine sahip” ifadelerini kullandı.
Etik dertler ortaya çıkabilir
The Daily Beast isimli internet sitesine demeçler veren başka bilim insanları ise projeden temkinli bir biçimde umutlu olduklarını; fakat Musk ve şirketin şimdi ele almadığı bahisler olduğunu söz etti. Bir klinik deney iştirakçisinin fikrini değiştirip çıkmak isteyebileceğini aktaran uzmanlar, ters giden durumlar için gereken teknolojinin mevcut olmama ihtimaline vurgu yaptı.
Bunun yanı sıra uzmanlar, çipler insanların beynindeyken Neuralink şirketinin iflas etmesi durumunda neler olacağını da sorguladı. Şirketin bir diğer kuruluşa satılırsa müşteri verilerinin ne olacağı da uzmanların endişelendiği bahisler ortasında yer aldı. Ayrıyeten implante edilebilen bu aygıtların ne kadar müddetle beyinde durabileceği, gerekli güncellemelerin tüm insanlara sağlanıp sağlanamayacağı da gelen yorumlar ortasında yer aldı.
Son olarak, şayet teknoloji istenilen düzeye ulaşırsa oluşabilecek etik kaygıların da altı çizildi. Dr. Kreitmair, çipin tıp konusunda işe yarama ihtimalinin bulunduğunu; lakin ileride bu aygıtı kullanarak kimi berbat hedefli insanların, aygıtı kullanarak kişisel datalara erişme üzere korkutucu atılımlar yapabileceğini aktardı. Farklı bilim insanları da bu teknolojinin hükümetler ve şirketler üzere yerler tarafından kullanılabileceğini ve ‘özgürlüğün son kalesi’ olarak tanımlanan beynimizi kısıtlayabileceğini kaydetti.