90’ların sonu, 2000’lerin başına denk gelen devirde; kısayollar için, arama yapmak için, torrent’ler için ve yanlışlıkla yüklediğimiz bloatware’ler için farklı farklı araç çubukları vardı. Hatta bazen bu çubuklar o denli bir hâl alıyordu ki sayfanın tamamını kaplıyordu.
Google’a kolay bir formda erişmenin yolu ise ya araç çubuğu yüklemekti ya da arama çubuğuna “google.com” yazmaktı. Çubuklarının fonksiyonunun büyüklüğünü siz düşünün yani… Daha sonra hayatımızdan silindiler, güzel de neden?
Sonuna gelmeden evvel, araç çubuklarının başlangıcına bakalım.
Araç çubuklarının serüveninin, internetin ya da tarayıcıların ana akım hâline gelmesindne önceye dayandığını görüyoruz. 1990’ların başında onları tanınan hâle getiren, Microsoft’tan oburu değildi. O zamanki ismiyle “şeritler”, yazılımı çok daha kullanışlı yaptığı için ilgi görüyordu.
Günümüzde de bu şeritler, Office uygulamalarının değerli bir kesimi olarak varlığını sürdürmeye devam ediyor. Fakat 1995 yılındaki araç çubukları, Internet Explorer’ın hayatımıza girmesiyle ayyuka çıktı.
Dev şirket Google, büyük bir gayeyle ortaya çıkmıştı.
En başında arama çubukları, temel olarak rastgele bir internet sitesinden, Google’da basitçe arama yapmayı sağlarken daha sonra bundan çok daha fazlası oldu. Yüksek kaliteli arama sonuçlarına erişimi, her zamankinden kolay hâle getirmekti Google’ın niyeti.
Örneğin Gmail’in ortaya çıkmasından sonra kullanıcılar, araç çubuğunu e-postalarına bağlayabiliyordu ve kayıtlı yer işaretleri ile geçmişi yükleyebiliyordu. Google, araç çubuklarına; çeviri, otomatik doldurma ve yazım kontrolü üzere özellikleri de eklemişti. Tüm bu özellikler, Google araç çubuğunu hayli fonksiyonel hâle getirdi.
Araç çubukları, virüs demekti.
Daha sonra Yahoo, Firefox, MSN, Amazon üzere büyük şirketler de araç çubuğu furyasını uygunca genişletti. Hatta Alexa, “ses” hâline gelmeden evvel Amazon’un Alexa isminde bir araç çubuğu vardı!
Ancak tüm araç çubukları Alexa kadar masumane değildi. 2000’li yıllarda, virüslerle anılıyorlardı. Sırf “uTorrent” indirmek isteyen kullanıcılar, araç çubuklarında tehlikeli bir yazılımla karşılaşıyordu.
Bir gün hepimiz araç çubuğunu son defa kullandık ve hiçbirimiz bunun son olduğunu fark etmedik…
2008 yılına geldiğimizde Google, gücünü artırmak için Chrome’u kurdu. Chrome, araç çubuklarını desteklemiyordu. Tarayıcı, “bir dizi uzantı tarafından tıkanmayan, temiz” şeklinde sunulmuştu.
Chrome piyasaya sürüldüğünde, bloatware’larla dolu Internet Explorer da güç kaybetmeye başladı. Beşerler, Google’ın tarayıcısına yöneliyordu. Araç çubuğunun olup olmaması pek umurlarında değildi zira aslında Google, muhtaçlık duyulan her şeyi sunuyordu.
Tarayıcıların anası hâline gelen Chrome, çubukların işine son vermişti.
İşte araç çubuklarının biz farkında olmadan hayatımızdan silinişi böyleydi. Çubukları tanınan hâle getiren Google, bir yandan onların sonu da olmuştu. Olağan ki gelişen teknolojiyle fonksiyonunu yitirmesi de kıymetli bir faktördü.