İnternet kullanıcılarının büyük bir kısmı, web sitelerinde karşılaştıkları reklamlardan rahatsız oluyor ve bunları engellemek için AdBlock üzere eklentileri tercih ediyor. Peki bu uygulamaların nitekim reklamları engellediğini mi düşünüyorsunuz? Aslında bu uygulamaların gerisinde Google üzere dev şirketlerin olduğunu ve bu sayede daha fazla gelir elde ettiklerini biliyor muydunuz?
Hayır yanlış okumadınız. Aklınız bu bahiste daha fazla karışmasın, gelin size bunun ne demek olduğunu kısaca anlatalım:
Google; AdBlock üzere reklam engelleyicileri kullanan kullanıcılarına, kendi reklamlarını göstermek için para ödüyor.
Google, internet reklamcılığının tartışmasız lideri olarak bu alanda rekabeti engellemek için her yolu deniyor. Bunlardan biri de reklam engelleyici eklentilere kendi reklamlarını göstermek için para ödemek.
Bu eklentinin en popüleri olan AdBlock Plus, 2015 yılında Google ile yaptığı muahedeyi açıklamıştı. Buna nazaran şirket, reklam engelleyiciye “kabul edilebilir reklamlar” listesine girmek için reklam gelirinin makul bir kısmını ödüyordu ve eklentiyi finansal olarak fonluyordu.
AdBlock Plus, bu anlaşmayı kullanıcıların reklam tercihlerine hürmet duyduğunu ve yalnızca kaliteli ve zararsız reklamları gösterdiğini açıklayarak savunmuştu. Ancak bu durum, Google’ın kendi reklamlarını dayattığı ve başka reklam ağlarını engellediği manasına geliyordu. Fakat yaptıkları anlaşmanın hem internet ekosistemine hem de kullanıcıların gizliliğine ziyan verdiği de bir gerçek.
Şirket, kullanıcıların datalarını topluyor ve onlara daha fazla reklam gösteriyor.
Yani Google resmen, AdBlock üzere uygulamaları kullanan kullanıcıların reklamlardan büsbütün kurtulduklarını düşünmelerine müsaade veriyor. Uzun vadede büyük meblağlar kazanmak için şirketin yaptığı bu yatırıma pek de şaşırmadık desek palavra olmaz.
Google’ın kullanıcı datalarını topladığını söylemiştik. Pekala bu ne işe yarıyor diye sorgulayabilirsiniz. Topladığı bilgiler sayesinde kullanıcıların ilgi alanlarını, alışkanlıklarını, pozisyonlarını ve öbür şahsî bilgilerini öğrenen şirket, kullanıcılarına daha maksatlı ve şahsileştirilmiş reklamlar gösteriyor.
Kısaca şöyle özetleyebiliriz ki; kendi reklamlarını göstermek için para ödediği uygulamaların, öteki reklam ağlarının reklamlarını engellemesine göz yumuyor. Bu da internetin tekelleşmesine ve küçük yayıncıların gelir kaybetmesine yol açıyor.
Hedefleri tek bununla da sonlu değil; AdBlock kullanan kullanıcıları, kendi tarayıcısı olan Chrome’a yönlendiriyor.
Chrome kullanmıyorsanız Google’ın bir formda sizi Chrome kullanmaya ikna etmeye çalıştığını fark etmişsinizdir. Lakin bunun tek sebebi yalnızca kendi tarayıcısının reklamını yapmak değil, daha evvel de bahsettiğimiz üzere kendi reklamlarını gösterebilmek.
Bu durum, Chrome’un %64,73’lük pazar hissesiyle dünyanın en tanınan internet tarayıcısı olduğunu da açıklar nitelikte. Kesimin başka rakipleri bu üslup eklentilere daha geç müsaade verirken çoktan AdBlock reklamı yapan Chrome, kullanıcıyı kendi tarayıcısında tutmayı bu halde başarıyor.
Dâhiyane fikirmiş üzere gözüken bu durum pek olağan etik soruları da beraberinde getiriyor. Pekala sizce Google’ın bu hareketi mantıklı mı yoksa etik dışı mı? Yorumlarda niyetlerinizi bekliyor olacağız.