Tüketicinin, 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun Unsur 48 uyarınca 14 gün içinde rastgele bir münasebet göstermeksizin ve cezai kaide ödemeksizin mukaveleden cayma hakkı mevcuttur.
Peki Instagram butikleri buna karşın neden harikulade bir öz inançla “iade yok” yazabiliyorlar? Hukuk bu mevzuda ne diyor?
İlk olarak “cayma hakkı”nın ayrıntılarına değinelim:
Sözleşmenin kurulmasından malın teslimine kadar olan mühlet içinde de bu 14 günlük cayma hakkı tüketici tarafından kullanılabilir. Şayet aralıklı satış mukavelesine ait olarak satıcı ön bilgilendirme yükümlülüğünü yerine getirmez ise cayma hakkı müddeti 1 yıla çıkmaktadır.
Ancak cayma hakkının bazı istisnaları bulunmaktadır. Örneğin, çabuk bozulabilen ve son kullanma tarihi geçebilecek mallar ya da tüketicinin istekleri yahut ferdî muhtaçlıkları doğrultusunda hazırlanan mallara, lisanslara yahut dijital eserlere ait uzaklıklı kontratlarda cayma hakkı kullanılamamaktadır.
Cayma hakkının kullanımı için satıcı yahut sağlayıcıya yazılı olarak bildirim yapılması kafidir.
Cayma hakkının kullanılması durumunda tüketici, malı 10 gün içinde satıcının belirtmiş olduğu kargo firması ile fiyatsız olarak iade etmeli ve satıcı da 14 gün içinde bedel iadesini yapmalıdır. Tüketici, cayma mühleti içinde malı, işleyişine, teknik özelliklerine ve kullanım talimatlarına uygun bir biçimde kullandığı takdirde meydana gelen değişiklik ve bozulmalardan sorumlu değildir.
Ayrıca satıcı, siparişini taahhüt ettiği müddet içinde yerine getirmek zorundadır. Mal satışlarında bu mühlet 30 günü geçemez. Aksi takdirde tüketici herhangi bir cezai kaide ödemeksizin mukaveleyi feshedebilecektir. Bu tıp uyuşmazlıkların tahlili için uyuşmazlık ölçüsüne nazaran tüketici ilçe hakem heyetleri, vilayet hakem heyetleri yahut tüketici mahkemelerine başvurmak gerekmektedir.
Şimdi sadede gelelim: Instagram butiklerinden alınan eserleri iade etmek neden zordur?
Çünkü fatura kesmiyorlar, daha doğrusu bunu talep eden insan sayısı çok az. Eseri satın aldığınıza dair fatura, evrak olmayınca maalesef ispat sorunu doğuyor. Hukuksuz bir satış olduğu için siz de bu butiklerden eser alarak kelam konusu hukuksuzluğu desteklemiş oluyorsunuz.
Bir nevi ikinci el eser almak üzeredir.
Bu durumda eser elinize ulaşmadan asla ödeme yapmamanız gerekiyor, kapıda görüp denedikten sonra ödemeyi yapmalısınız. Tekrar de daha evvel belirttiğimiz üzere, kapıda ödeme imkanı olsa dahi fatura kesmeyen bir satıcıdan asla eser alınmamalıdır.
Ürünü almadan ödeme yaptığınız takdirde ayakkabı çıkmasını umduğunuz kutudan salatalık çıkabilir. Belki onu bile göndermeyebilirler (Ne de olsa salatalığın kilosu 30 liraya dayandı).
Devlet bu hukuksuzluk karşısında neden adım atmıyor?
Aslında adım atıyor. Bu şahıslar çok fazla ve hür hareket ediyorlar. Ticaret Bakanlığı ve Maliye bu bireyleri takip ediyor lakin nereye kadar yetişebildikleri meçhul. Butik satıcılar vergi de vermedikleri için devlet ekseriyetle onları buradan yakalamaya çalışıyor.