Çıktığı periyotlarda hem süratli hem de “insani” bir metot olarak görülen giyotinle baş kesimi, zulmün modülü olarak görülse de bu hususun bir de bilimsel yanı konuşuluyor. Aslında hakikaten süratli mıydı, mahkûm acı çekmiyor muydu yoksa her şey birer efsane miydi?
Bilim insanlarını araştırmaya iten, gerçek mi yoksa abartı mı olduğu bilinmeyen olayları inceledikten sonra, işin bilimsel boyutuna bakalım.
Ölen bireye sorma imkânımız olmadığına nazaran idama şahit olanlar hakikat mu söylüyor?
Fransız bilim insanı Jean-Paul Marat’ın suikastçısı Charlotte Corday, 1793’te giyotinle idam edildi. Cellat yardımcısı Charlotte, kesilen başı saçlarından tutup kaldırdı ve her iki yanağına tokat attı. Olayın şahitleri ise Charlotte’ın yüzünün kızgın bir tabir aldığını ve yanaklarının kızardığını söyledi.
En ünlü olaylardan biri de 1905’te gerçekleşti. Kesik başta şuurun devam edip etmediğini test etmek isteyen Dr. Jacques Beaurieux, hüküm giymiş bir hatalının infazına tanıklık yaptı ve bölümden çabucak sonra suçluya ismi ile seslendi.
25 ila 30 saniyelik müşahedede Beaurieux, hatalının inkâr edilemez şekilde iki defa gözlerine odaklandığını söyledi. Onun bu deneyi, jenerasyonlar uzunluğu tıp topluluğunu kasıp kavuran tartışmalara neden oldu.
Kafası olmadan, 18 ay boyunca hayatta kalan Mucize Mike.
1940’larda ise Mike’ın başı kesildi ve nasıl oldu pek bilinmiyor lakin yaklaşık bir buçuk sene hayatta kalıp ardından kendi mukusu ile boğularak öldü. Alışılmış söylemekte yarar var, Mike bir tavuktu.
Kesik baş deneyine dahil olan yalnızca Mike değildi. Bu deney için birçok farenin de başı kesildi. Laboratuvar farelerine ötanazi yapmanın metotlarından biri olan baş kesme, aslında bilim beşerlerine araştırma fırsatı da sunuyordu.
Farelerin beynine bağlayan EEG makinesi sonucunda beyindeki elektriksel aktiviteyi kaydettiler. Beynin bedenden ayrılmasından yaklaşık 4 saniye boyunca, 13 ila 100 hertz frekans bandı arasında “zihinsel bir süreç” tanımlandı.
Peki farelerden elde edilen bu bulgular, beşerler için de geçerli mi?
Başın kesilmesi sonrasında hayatın devam edip etmediğini anlamak için öncelikle beyin ve şuurun nasıl çalıştığına bakmak gerekiyor.
Beyin, bedenimizin en karmaşık organlarından biri ve bilincimizin merkezi olarak kabul ediliyor. Şuur de beyin işlevlerinin devam ettiği sürece var oluyor.
Ancak baş kesildiğinde beyne giden kan akışı durur ve oksijen taşınamaz. Beyin hücreleri oksijensiz kaldıklarında, kan akışının da bozulmasıyla birkaç saniye içinde işlevlerini yitirirler ve kısa bir müddet sonra ölürler.
Modern bilim, baş kesildikten sonra birkaç saniye içinde beyin aktivitesinin sona erdiğini gösteriyor. Bu, şuurun de o müddet zarfında kaybolduğu manasına geliyor ve yalnızca ismi söylendi diye kişinin bilinci geri gelmiyor.
Geriye kalan bilgiler…
Tıp tarihinde az de olsa, başın bedenden ayrılmasından sonra birkaç saniye süren refleksif hareketlerin gözlemlendiği olaylar kaydedilmiş. Lakin bunlar çoklukla beyin hücrelerinin son nefeslerini vermesiyle ilişkilendirilen, otonom hudut sisteminin refleksif tepkileri olarak açıklanıyor.
Tüm bu söylenenlerin yanı sıra bir şeyi de unutmamakta yarar var. Kesik baş deneyi gerçekten yapılamadığı için bilincin devam etmesi efsane olarak yaşamaya devam edecek üzere görünüyor.
Dikkatinizi çekebilecek başka içeriklerimiz: