Kalbimiz, devamlı kan pompalar. Bedenimizdeki hücrelerin besin ve oksijen gereksinimlerinin karşılanması, organların ve dokuların misyonlarını yerine getirebilmeleri için çok kıymetlidir. Bu nedenle kalp, hepimizin bildiği üzere hayati bir organdır ve kan, kalbe pompalanamadığı durumda kalp krizi ortaya çıkar.
Önceden kalp krizi yaşlılıkla ilişkilendirilse de ne yazık ki artık kalp krizinin görülme yaşı oldukça düştü. Hatta çocuklukta görülen ani ölümlerin birçoklarının sebebi kalp hastalıklarından kaynaklanıyor. Pekala çocukların kalp krizi geçirme nedenleri tam olarak neler?
Çocuklarda görülen kalp krizinin nedenleri, yaş kümesine nazaran değişiklik gösterebiliyor.
Prof. Dr. Mustafa Koray Lenk’in söylediğine nazaran iki yaşın altındaki çocuklarda daha çok, kalple alakalı yapısal bozukluklar görülebiliyor. Sonrasında ise kalp kasının zayıfladığı ya da kalınlaştığı durumlar, ritim bozuklukları ve genetik hastalıklar ortaya çıkabiliyor.
Doğuştan kalp anormalliği olan çocuklarda denetimlerin aksatılması, kalp krizi riskini artırabilir.
Eğer bir çocuğun doğuştan gelen kalp anormalliği, kalp ve damar yapılarındaki anatomik bozukluklar varsa kalp hastalığı denetimlerinin nizamlı bir biçimde kesinlikle yapılması gerekir.
Ayrıca birinci derece yakın ailede kalp hastalığı yahut kalp krizi geçmişi olan varsa, ailede ve çocukta kan yağları yüksekse (trigliserid, kolesterol) bu da çocuklarda kalp krizi görülme riskini artırabilir. Rutin denetimler bu bağlamda hayati değer taşır.
Genç atletler ekstra dikkat etmeli.
Anormal bir gen nedeniyle çocuğun kalp kası kalınlaşabilir ve kan pompalamak için çok çalışmaya zorlanır. Vakitle sistemsiz bir kalp ritmi gelişir. “Hipertrofik kardiyomiyopati” ismi verilen bu durum, çocuk ve genç atletlerde kalp sebepli ani mevte neden olabilir. Bunun için çocukların rastgele bir spora başlamadan evvel kalp denetimlerinin yapılmasında yarar var.
Vücudun bağışıklık sistemi de kalp kasına ziyan verebilir.
Bazı çocuklarda viral bir enfeksiyona, soğuk algınlığına, rinovirüse, enterovirüse ya da koronavirüse karşı az bir bağışıklık yansısı olan miyokardit (bir çeşit kalp kası iltihabı) gelişebilir.
Bu, her yıl, yaklaşık yüz bin çocuktan bir yahut ikisinde görülür. Bağışıklık sistemi enfeksiyonla uğraş etmeye çalışırken kalbe ziyan verebilir ve maalesef ani vefatla sonuçlanabilir.
Beslenme biçiminin kalp krizi üzerindeki rolü azımsanamayacak derecede fazla.
Ülkemiz için dikkat çeken bir bilgiye nazaran kalp krizinden kaynaklı ölümlerin en çok görüldüğü bölge Karadeniz, en az görüldüğü bölge ise Akdeniz. Pekala bu bilgiler bize ne anlatıyor? Beslenme formundaki farklılıklar. Tereyağı üzere hayvansal besinlerin ve katı yağların, bu yağlarla yapılan kızartma ve et eserlerinin en çok tüketildiği bölge olan Karadeniz’e karşı; zeytinyağı ve zerzevat eserlerinin en çok tüketildiği bölge Akdeniz.
Ayrıca rafine eserlerin en çok tüketildiği endüstrileşmiş ülkelerde süratle arttığı saptanan kalp hastalıkları da bir başka ispat. İşte tüm bu işaretler, dengesiz ve kötü beslenmenin kalp hastalıklarının temel nedenlerinden biri olduğunu gösteriyor. Çocukları şuurlu beslemediğimiz takdirde erken yaşta kalp krizi görülebiliyor.
Çocuk yaşta kalp krizine sebep olan öbür nedenler ise şu formda:
- Ciddi kansızlık
- Genetik olarak geçen Akdeniz anemisi
- Egzersiz üzere kalp kasının oksijen ihtiyacını artıran durumlarda beslenme bozukluğunun belirginleşmesi
Peki bir çocuğun kalp krizi geçirip geçirmediğini nasıl anlarız?
- Göğüs ağrısı
- Egzersiz sırasında bayılma
- Hızlı nefes alıp verme
- İştahsızlık
- Ritim bozukluğu
- Nefes darlığı
- Sol kolda ağrı
Çocuklarda kalp krizinin önüne nasıl geçilir?
- Besleyici besinler, meyve ve sebzelerle dengelenmiş öğünler yemek.
- Günlük otuz dakikalık fizikî aktivite yapmak.
- İyi bir uyku sistemi kurmak.
- Yıllık muayeneye gitmek.
- Aile geçmişinde kalp hastalığının olup olmadığını öğrenmek.