Netflix’te yayımlanan yeni dizi “Einsten ve Atom Bombası”, Einstein’ın yaptığı işleri ve hayatını tekrardan gündeme getirdi. Sinemada Einstein’ın zekâsını, teorilerini, Yahudi olması nedeniyle Alman halkı tarafından nasıl dışlanarak sürgün edildiğini ve savaş karşıltlığını açık bir biçimde görebiliyoruz.
Ancak Einstein’ın hayatında ön plana çıkan yalnızca bunlar değil. Tartışmalı bir öbür husus da doktora tezinin reddedildiği argümanı. Bakalım eğrisi doğrusu neymiş bu hususun?
Albert Einstein’ın doktora tezinin reddedilmesine yönelik bir görsel, internette hayli dolaştı.
Einstein üzere başarılı isimlerin hayatının bir devrinde başarısızlıklar yaşaması bize motivasyon kaynağı olabiliyor. “Hâlâ umut var…” diye düşünüyoruz. Buradan yola çıkarak X’te (Twitter) 2020 yılında bir görsel paylaşıldı ve azmin kıymeti vurgulandı.
Görselde 1907 tarihli sararmış bir mektup vardı. Albert Einstein’ın doktorasının Bern Üniversitesi tarafından reddedildiği yazıyordu. Doçentlik konumuna uygun görülmediği yazan mektup, Bern Üniversitesi Felsefe ve Doğa Bilimleri Fakültesi Dekanı Prof. Wilhelm Heinrich tarafından imzalanmıştı.
Kâğıtta yazanın tam çevirisini yapacak olursak:
“Doktora müracaatınız olumlu sonuçlanmadığından doçentlik durumuna uygun değilsiniz. ‘Annalen der Physik’ mecmuasında yayımlanan makalenizde enteresan teoriler ortaya koyarken ışığın tabiatı ve uzay ile vakit ortasındaki temel ilişki hakkındaki sonuçlarınızın biraz radikal olduğu görüşündeyiz. Genel olarak, varsayımlarınızın gerçek fizikten fazla sanatsal olduğunu düşünüyoruz.
Saygılarımla.”
Bu mektup gerçek mi dersiniz?
Hayır, natürel ki de uydurma. Lakin milletvekillerinden tutun ünlülere kadar birçok kişi bu mektuba inanarak gerçekmiş üzere paylaştı. Pekala geçersiz olduğu nereden anlaşılıyor?
NDTV ve Teyit.org’un aktardığına nazaran İsviçre’de bulunan ve yüklü olarak Almanca konuşulan Bern Üniversitesinden gelen bir mektubun Almanca olması beklenirdi. Üstelik Albert Einstein, tüm çalışmalarını Almanca lisanında yayımlamıştı ve hâlâ Alman vatandaşıydı.
Snopes’a nazaran mektupta yer alan posta kodu için 1907 yılına gittiğimizde dört haneli posta kodunun şimdi benimsenmediği ve o periyotta “Sidlerstrasse” isimli bir sokak olmadığı ortaya çıktı.
Ayrıca Bern Üniversitesi, daha evvel üniversitelerinde Willhelm Heinrich isminde bir dekanı bırakın öğretim vazifelisi bile bulunmadığını söyledi.
Kanıtları çok daha fazla genişletebiliyoruz.
1907 tarihinde üniversitedeki Felsefe ve Tarih Fakültesi, Felsefe ve Doğa Bilimleri Fakültesi olarak şimdi ayrılmamıştı. Mektuptaki pulun ise üniversite ile hiçbir alakası yoktu. Hatta değişik bir biçimde Macaristan hanedanının armasına benziyordu.
Einstein’ın doktora tezinin reddedildiğine dair internet efsanesinin nereden çıktığı ve geçersiz evrakın kim tarafından yapıldığı hâlâ bilinmiyor. Instagram’daki motivasyon sayfalarının adminleri mi dersiniz? 😛