Otomobil dünyası daima evrim geçiriyor ve bu değişim, sürüş tecrübemizi daha keyifli hâle getirecek teknolojilerle kendini gösteriyor. Yarı otomatik vites araba teknolojisi de bu evrimin bir modülü olarak sürücülere manuel ve otomatik vitesin en yeterli istikametlerini bir ortada sunuyor.
Yarı otomatik vites, bilhassa sürüş sırasında daha fazla denetim arzulayan fakat otomatik vitesin sunduğu rahatlıktan da vazgeçmek istemeyen şoförler için en ülkü seçenek. Sistem, yarı otomatik araba kullanıcılarının araçlarını verimli ve keyifli bir biçimde kullanmalarına imkan tanıyor.
Sürüş dünyasında karşımıza çıkan yarı otomatik vites sistemi, çağdaş teknolojinin arabalara kattığı yenilikçi bir özellik. Peki yarı otomatik vites kullanırken dikkat edilecekler nelerdir? Yarı otomatik vitesli otomobillerde hangi sıkıntılarla karşılaşabiliriz? Birlikte inceleyelim.
Rehberimize başlamadan evvel yarı otomatik vites otomobillerin özellikleri konusunu ele alalım.
Yarı otomatik vites hem manuel araçlarda hem de otomatik araçlarda kullanılabilen bir şanzıman tipi. Yani vitesleri kendiniz değiştirmenize müsaade verir fakat bunu yapmanızı gerektirmez. Ne vakit vites değiştireceğinizi ve ne vakit bırakacağınızı aracın sistemine bırakarak siz seçebilirsiniz. Bu etapta yarı otomatik vites aracın rahat bir kullanım özelliğine sahip olduğunu söyleyebiliriz.
Yarı otomatik arabanın en büyük avantajı, sürüş sırasında aracınız üzerinde daha fazla denetim sahibi olmanızı sağlaması ve ferdî tercihlerinize nazaran ne vakit hızlanıp ne vakit yavaşlayacağınıza karar vermenize imkan tanıması diyebiliriz.
Özetle yarı otomatik, aracın otomatik şanzıman ve manuel şanzıman ile donatılmış olduğu manasına gelir.
Yarı otomatik vites kolundaki harfler ne manaya geliyor?
- P = Park: El freni vazifesi gören park, şanzımanı kilitler ve aracın hareket etmesini pürüzler. Araçtan her indiğinizde park moduna geçmelisiniz.
- R = Geri vites: Aracın geriye gerçek gitmesini istiyorsanız geri vitesi seçmelisiniz. Aracı öbür rastgele bir nedenle geri vitese takmamalısınız.
- N = Nötr: Örneğin trafik ışıklarında beklerken aracı kısa bir müddetliğine durdurmak istediniz. İşte Nötr, tam olarak bu işe yarıyor.
- M = Manuel: Manuel seçildiğinde vites değiştirme yetkisi size verilir. Araç bu modda sırf debriyajı otomatikleştirecektir.
- D = Sürüş: Aracın ilerlemesini sağlar. Hareket etmek istediğinizde aracınızı sürüş pozisyonuna almalısınız aksi takdirde sistem sizin için vites değiştiremez.
- A = Otomatik: Şoför (D) ile büsbütün birebir formda çalışır.
Şimdi de ”Yarı otomatik vites nasıl kullanılmalı?” sorusunu yanıtlayalım. İşte yarı otomatik viteste dikkat edilmesi gerekenler:
- Vites değişim vaktini öğrenin.
- Manuel modu akla yatkın kullanın.
- Yokuş üst ve aşağı sürüşlerde dikkatli olun.
- Sürüş modlarını keşfedin.
Vites değişim vaktini öğrenin.
Yarı otomatik vitesli araçta vites değiştirme süreci motorun periyot sayısına nazaran yapılmalıdır. Genellikle araç yüksek bölümdeyken vites yükseltmek ve düşük bölümdeyken vites düşürmek yakıt verimliliğini artırır.
Manuel modu akla yatkın kullanın.
Yarı otomatik araçlarda manuel moda geçiş, sürüşü eğlenceli ve interaktif hâle getirebilir ancak modun ne vakit kullanılacağını bilmek kıymetlidir. Ağır trafikte yahut rahat bir sürüş tercih edildiğinde otomatik moda geri dönmek daha uygundur.
Yokuş üst ve aşağı sürüşlerde dikkatli olun.
Yokuş üst sürüşlerde aracın geri kaymasını önlemek için vitesi düşük tutmak kıymetlidir. Yokuş aşağı sürüşlerde ise fren yerine motor frenini kullanarak vitesi düşürmek, fren balatalarının aşınmasını önler.
Sürüş modlarını keşfedin.
Pek fazla kimse bilmese de birden fazla yarı otomatik araç farklı sürüş modlarına sahip. Bu modlar, sürüş şartlarına nazaran aracın performansını optimize eder. Örneğin “Eco” modu yakıt tasarrufu sağlarken; “Sport” modu, agresif sürüş tecrübesi sunar.
Yarı otomatik ve otomatik otomobil ortasındaki fark nedir?
Otomatik ve yarı otomatik otomobiller ortasındaki temel fark, şoförün vitesi manuel olarak değiştirebilmesidir. Otomatik otomobilde hangi vitesin seçileceği ve ne vakit değiştirileceği arabanın sistemi tarafından belirlenirken, yarı otomatik bir arabada şoför hangi vitesi seçeceğine ve ne vakit değiştirmek istediğine kendisi karar verir.
Otomatik bir otomobilde, vites kolunu kullanarak ekseriyetle Park (P), Geri (R), Boş (N) veya Sürüş (D) seçeneklerinden birini seçebilirsiniz. Tam otomatik araçların kullanımı çok kolaydır ve manuel debriyaj pedalı yoktur. Şoförün tek yapması gereken gaz pedalını ve freni kullanmaktır. Tüm vites değişimleri, araç tarafından yapılır.
Araç üzerindeki çeşitli sensörler, sisteme bağlanarak vites yükseltmek için yanlışsız vaktin ne vakit olduğuna karar verir yahut motor zorlanıyorsa vites küçültür.
Yarı otomatik otomobiller, şoförün vites değiştirme tekniğine nazaran değişiklik gösterir. Kimilerinde, PRND’nin yanı sıra bir ‘+’ ve ‘-‘ (vites yükseltme ve vites düşürme) seçeneği de var.
Bununla birlikte direksiyon kolonu üzerinde bulunan vites değiştiricileri kullanarak vitesleri üst ve aşağı değiştirme seçeneği daha yaygın hâle gelmektedir.
Arasındaki farkı ayrıntılıca anlattığımız bir içerik yapmıştık, aşağıdan ulaşabilirsiniz:
Böyle uzun uzadıya anlattık lakin yarı otomatik araçlarda en çok karşılaşılan meseleler konusuna değinmesek olmazdı.
- Viteste sürtünme yahut titreme hissi
- Araç vitesteyken devreye girmemesi veya reaksiyon vermemesi
- Şanzıman gürültülü
- Yanık kokusu
- Kaygan dişliler
- Düşük yahut sızıntı yapan şanzıman yağı
Aracınız yavaş vites değiştirmeye başlayıp daha az reaksiyon verir hâle gelirse yahut vınlama sesi çıkarmaya başlarsa, profesyonel bir tamirciye uğramanın vakti gelmiş demektir.
Şanzıman sıvısı pak olduğunda parlak kırmızı, kirlendiğinde ise koyu kırmızı renktedir. Aracınızın altında su birikintisi fark ederseniz çözülmesi gereken bir sorun var demektir zira yağlanmamış şanzımanla araç kullanmak, maliyetli tamir faturasına yol açabilir.
Hasarlı dişlilerle sürmeye devam etmek, sorunu daha da kötüleştirebilir ve tamir faturası cebinizi yakabilir. Sorun, şanzıman yağı takviyesi üzere düzeltilmesi kolay bir şey olabileceği gibi çok ciddi de olabilir.
Yanık kokusu, sıvının çok ısındığını ve aracınızın artık sürüş için inançlı olmadığını gösterebileceğinden asla göz arkası edilmemeli.