Günümüzün en büyük sorunlarından biri mikroplastikler. Bu plastik parçacıkları, kıyılardan içtiğimiz şişelerdeki sulara kadar her yerde bulunuyorlar. Etrafa ziyanlı oldukları kadar beşerler için de korkutucu tesirlere sahipler. Araştırmacılara nazaran beyne, bağışıklık, üreme ve hudut sistemlerine ziyan verebiliyorlar. Ayrıyeten kansere neden oldukları da söyleniyor.
PNAS üzerinden yayımlanan yeni bir araştırma ise bu parçacık sorunun bilinenden çok daha makus ortaya koyuyor. Çalışma bulgularına nazaran her gün tükettiğimiz bir litrelik su şişelerinde kestirim edilenden 100 kat daha fazla plastik parçacığı var.
Bir litre şişe suda 240 bin nanoplastik bulundu
Uzmanlar, büyüklüğü bir virüs kadar olan 50-100 nanometre aralığındaki plastik parçacıklarını bulmak için yeni bir teknik kullandı. Çalışmada, 1 litrelik su şişesi örnekleri incelendi. Mikroplastiklerin 5 milimetre ve daha küçük parçacıklara verilen isim olduğunu belirtelim. Burada keşfedilen parçacıklar ise çok daha küçük olmaları nedeniyle “nanoplastik” olarak isimlendiriliyor.
Araştırmacılar, şimdiye kadar nanoplastikleri belirlemek için süratli ve verimli teknikler bulamamıştı. Bu da hem çevresel hem de sıhhatimize olan tesirler konusundaki araştırmaları zorlaştırıyordu. Yeni çalışma da işte tam bu mevzuda devreye girdi. Müelliflerden Wei Min, “Yepyeni bir dünyanın kapılarını açtık.” ifadelerini kullandı.
Çalışma sonucunda yalnızca bir litre su şişesinde ortalama olarak 240 bin nanoplastiğe ulaşıldı. Şişelerde çeyrek milyon adet bulunmaları, iddia edilenden 10 ila 100 kat daha fazla oldukları manasına geliyor.
Şişelerde ziyanlı birçok nanoplastik cinsine ulaşıldı
ABD’deki Rutgers ve Columbia Üniversitelerindeki bilim insanları, çalışmada üç farklı markanın şişelenmiş sularını çok ince bir katmanla filtrelediler. Akabinde da şişelere nanoplastikleri bağlayan kimyasalları tanımlamaya yarayan iki lazeri tuttular. Bunun akabinde da yalnızca parçacıkların ölçüsünü belirlemek kaldı ve vahim sonuca ulaşıldı.
Tüm bunlara ek olarak nanoplastik tipleri ortasında ayrım da yapabildiler. Değişik bir formda, şişelerin birçoklarını oluşturan polietilen tereftalata (PET) beklenilenden az sayıda ulaşıldı. Bunun yerine polistiren üzere ziyanlı unsurlara ulaşıldı. Bunların, şişeleme yahut arıtma sürecinde şişelere geçmiş olabileceği tabir edildi.
Sonuç olarak araştırma, plastik parçacıklarının artık her yerde olduğunun ve durumun ciddiye alınması gerektiğinin bir öbür göstergesi. Evvelki yıllarda, mikroplastiklerin birinci defa insan kanında dolaştığının bulunduğunu bile görmüştük.