Saç dökülmesini birçok faktöre bağlayabiliriz. Kimi mühendislik fakültesine bağlar, kimi erken yaşta çalışmaya, kimi genetiğe… Elbette bunların hepsi gerilime, sıhhatsiz beslenmeye ya da genlere bağlı olarak gerçek olabilir lakin bir faktör daha var: Yer çekimi.
“Yer çekiminin saç dökülmesinde nasıl bir tesiri olabilir ki?” diyorsanız Türk plastik cerrahı Dr. Emin Tuncay Üstüner’in değişik teorisine göz atalım.
DHT hormonu, başta saç dökülmesine yol açarken bedenin başka bölgelerinde kıllanmayı artırıyor.
Çalışmalar, baş derisinin kelleşen bölgelerinde “dihidrotestosteron (DHT)” ismi verilen güçlü bir testosteron formunda artış olduğunu ve testosteronun saç dökülmesini yavaşlatan DHT’ye dönüşümünü engelleyen birçok ilacın bulunduğunu gösteriyor.
Saçlı deride DHT, saç köklerinin incelmesine neden olıyor lakin koltuk altı ya da genital bölge üzere bedenin başka kıllı bölgelerinde DHT ve öteki “erkek hormonları” kıl köklerinin kalınlaşmasını sağlıyor. Hâl bu türlü olunca kafa derisindeki kıllarda neden tam zıddı bir durum olduğu sorusu akıllara geliyor.
Dr. Emin Tuncay Üstüner’in savına nazaran saç derisinin saç folikülleri üzerindeki tartısına ait “yer çekimi teorisi”nde yanıtı buluyoruz.
Gençlikte, baş derisinin altında kâfi yağ dokusu var ve saç köklerindeki baskıyı tamponluyor. Böylelikle kendini nemli tutabiliyor. Lakin yaşlandıkça cilt ve deri altı yağları inceliyor ve saç kökleri üzerindeki baskı artıyor.
Testosteron da deri altı yağının incelmesine katkıda bulunuyor. Tamponlama azaldıkça saç folikülünün daha yüksek basınca karşı çaba etmesi gerekiyor ve olağan bir büyüme sağlamak için daha fazla testosteron gerekiyor.
Bu ihtiyaç, baş derisinde DHT’nin birikmesine yol açarak deri altı yağının daha fazla aşınmasına ve kısır döngüye girmesine sebep oluyor. Yani DHT’ye karşılık saç büyüme döngüsü hızlanıyor lakin artan baskının üstesinden gelmek için kâfi olmuyor. Saç folikülü vakitle küçülüyor ve bu da saç dökülmesinin giderek artmasına neden oluyor.
Yer çekimi bunun neresinde?
Bu teoriye nazaran şayet saç dökülmesinin sebebi, saç derisinin tartısının ortaya çıkardığı basınç ise o vakit kafanın üst kısmında saç dökülmesi olması gerekir. Ki o denli oluyor. Ferdi olarak saç dökülme farklılıkları, baş derisi basıncındaki değişiklikleri yansıtan baş halindeki farklılıklardan etkileniyor.
Yüzdeki yumuşak dokunun yükü, baş derisinin ön kısmındaki baskıyı artırarak o kısımdaki saç dökülmesine katkıda bulunuyor. Öte yandan kulaklar, yer çekiminin baş derisi üzerindeki tesirlerine direnerek başın yanlarındaki saç dökülmesini azaltıyor. Üstüner’in söylediğine nazaran tüm bunlar saç dökülmesi ve yer çekimi ortasındaki bağlantıyı açıklıyor.
Her ne kadar bu mevzuda çok daha fazla araştırmaya muhtaçlık duyulsa da şimdi DHT’nin bilinen işlevine zıt bir fonksiyon atfetmeden saç dökülmesinin tatmin edici bir açıklaması yapılamadı. Lakin şunu net bir formda söyleyebiliriz ki baş derisindeki DHT düzeylerindeki artış, direkt genler tarafından belirlenen bir şey değil.