Kendine has biçimi ve hayli geniş oyuncu kitlesiyle Minecraft, dünyanın en sevilen oyunlarının başında geliyor. Bloklarla dizaynlar yapıp bir şeyler inşa edebildiğiniz oyun, epey kolay bir oynanışa ve grafiklere sahip olmasına karşın oynayanları resmen kendisine bağımlı yapmasıyla biliniyor.
Ancak bir küme Rus genç için Minecraft, yalnızca kolay bir oyun olmaktan çıkarak biraz daha ciddi bir hal aldı. Rus gençlerin başı, gerçek hayatta değil, Minecraft’ta kendilerinin inşa etmiş olduğu bir ‘hükümet binasını’ patlatmayı planladıkları için belaya girdi.
Gençlerden biri beş yıl mahpus cezasına çarptırıldı
Nikita Uvarov ve başka iki gençten oluşan küme, daha evvel 2020 yazında, vandalizmden yargılanan Moskovalı bir matematikçi ve anarşist eylemciyi destekleyen broşürler yaydıkları için gözaltına alınmıştı. Broşürlerden birini Rusya’nın güçlü güvenlik kurumu olan mahallî bir FSB binasına koyan gençlerin telefonlarına el koyan polis, oyunda gençlerin yarattığı bir FSB binasını havaya uçurma planlarını buldu.
Avukat Pavel Chikov, yaptığı röportajda, yetkililerle işbirliği yapan üç gençten ikisi hakkındaki suçlamaların düşürüldüğünü; lakin 16 yaşındaki Nikita Uvarov’un Sibirya askeri mahkemesi tarafından “terörist faaliyetlere yönelik eğitim” gerekçesiyle beş yıl hapis cezasına çarptırıldığını kaydetti.
Konu hakkında bir gazeteye konuşan Uvarov ise, “Mahkemede son defa şunu söylemek istiyorum: Ben terörist değilim. “ ifadelerini kullandı. Tek isteğinin Rusya’yı terk etmek ve eğitimine devam etmek olduğunu belirten Uvarov, “Okulumu bitirmek, eğitim almak ve buradan uzak bir yere gitmek istiyorum. Mahkemeden bunu yapmama müsaade vermesini istiyorum” biçiminde kaydetti. Binanın gerçek hayatta olmaması bir yana, kabahatini kabul etmediğini aktaran Uvarov, gerçek hayatta rastgele bir şeyi havaya uçurmak istediğini reddetti.
Suç sürece riskini iddia eden algoritmalar yüzünden beşerler haksızlığa uğruyor
Kimsenin şimdi olmamış bir şeyi varsayım etmek üzere bir yeteneği yahut gerçekleşmemiş bir olayı gerçekleşmiş varsaymak üzere bir lüksü yok. Fakat bu, bu türlü bir olayın yaşandığı birinci olay değil. 2020 yılında 30 yaşında bir adam, kurallı tahliye memurlarıyla yıllarca süren uğraşının, hapsedilen bireylerde suç sürece riskini varsayım eden bir ‘algoritma’dan kaynaklandığını öğrenmişti. Bu şekil şahsî dataları kullanarak bir olayın fiziki olarak gerçekleşmeden evvel yaşanma ihtimalini kestirim eden sistemlere karşı aktivistler uzun bir müddettir çaba vermekte.
Bu algoritmalara ‘insan önyargısı’ kodlanmış olduğundan, doğal olarak marjinal kümeler bu stil sistemlerden daha fazla ziyan görüyor. Öte yandan Rusya’nın bu gençleri suçlamak için algoritma kullanmasına bile gerek yok; bu kararı yalnızca oyun içi aktiviteden yola çıkarak kendi varsayımlarıyla veriyorlar. Lakin bu mantığa nazaran, birinci şahıs nişan oyunlarını seven bütün oyuncuların da karar giymesi gerekmez miydi?